Het eten in Zuid-Afrika is over het algemeen goed. Door de vele internationale invloeden zijn er een aantal bijzondere gerechten ontstaan die nu typisch Zuid-Afrikaans genoemd worden. Zowel de Nederlandse, de Engelse, de Kaap-Maleisische en de Indiase keuken zijn goed terug te vinden in het voedsel aanbod en er is dus altijd wel wat te vinden op de menukaart wat je lekker vindt.  De Britse keuken vind je nadrukkelijk terug in de supermarkt met gezouten-boter, fish & chips, muntjelly, pies en marmite. Ook het ontbijt is meestal nogal Engels en bestaat dan meestal ook uit roerei, worst en toast met marmelade. Ook worden er veel ontbijtgranen met melk of yoghurt gegeten. Brood en broodbeleg zijn gemakkelijk te krijgen in een van de grotere supermarkten.

(Wild) vlees eten in Zuid-Afrika

De hoeveelheden (nog niet ingevroren) vlees dat je in de supermarkt kunt kopen is over het algemeen groot. Je kan bijvoorbeeld een Texansteak kopen voor op de braai. Dit is een lap biefstuk van soms wel 1.5 kilo en ter grote van een stuk vlees waar wij in Nederland de hele week van zouden kunnen eten. In Zuid-Afrika gaat zo’n steak in zijn geheel op de BBQ en wordt daarna in reepjes gesneden en verdeeld over de aanwezigen. Erg lekker, maar een iets andere manier van barbecueën. Struisvogelbiefstuk is heerlijk en moet je eens geproefd hebben.

In de supermarkt zijn wel kleinere stukken vlees te koop, maak vaak net wat te veel voor een reiziger. Zo zijn 12 hamburgers of ander stukje vlees niet handig voor ons, maar voor de Zuid-Afrikanen die niet dagelijks boodschappen doen ideaal. Je beste opties vind je vaak in het vriesvak. Hier is het vlees vaak in redelijk praktische aantallen verpakt.

Wat vlees betreft kan je van alles krijgen in Zuid-Afrika. Zebra, impala, buffel en zelfs krokodil! Of je dit wilt eten moet je voor jezelf bepalen, maar het is op tal van plaatsen te krijgen. Over het algemeen is het natuurbeheer in Zuid-Afrika goed en is stropen strafbaar. Je kunt er zo goed als zeker van zijn dat het stukje "wild" op je bord gekweekt is voor consumptie of overschot was in een natuurgebied. 

In Kruger National Park kan je in sommige periodes olifanten billtong krijgen. Ieder jaar moeten er olifanten afgeschoten worden in het park om de populatie te beheren en de afgeschoten dieren worden daarna verwerkt tot voedsel. Is de Billtong op dan word er geen nieuwe olifant geschoten. Het is andersom. Is er olifant, dan is er dus Billtong!

Drinken

Over het algemeen kun je het water in Zuid-Afrika drinken. Als dit niet het geval is dan word het vermeld of staat er een klein flesje water op je kamer. Gebotteld water is overigens niet duur.

Wijnen, tja, wat moet je erover zeggen. Zuid-Afrika maakt uitstekende wijnen en er is een grote regio die het bezoeken waard is met al zijn proeverijen en wijnhuizen. Op sommige plekken is de wijn goedkoper dan de frisdranken, al geldt dat natuurlijk niet voor de beste wijnsoorten.

De bekende frisdranken zijn volop te verkrijgen in de supermarkt naast enkele voor ons nieuwe en soms mierzoete varianten zoals Fanta van ananas. Die best lekker is. Probeer ook eens een verfrissende (en alcohol vrije) gingerbeer of gigerale.

Vruchtensapjes (zoals appel- of sinaasappelsap) zijn soms relatief veel duurder. De prijzen lijken af te hangen van het aangeboden merk en of ze wel of niet gekoeld zijn waarbij een gekoeld A merk soms goedkoper is dan een c-merk.   

Wat zijn typisch Zuid-Afrikaanse gerechten?

We hebben een aantal typisch Zuid-Afrikaanse gerechten die je tegen kan komen op een rijtje gezet. We hebben er meteen een verklarende woordenlijst naast gezet .

Avo: het enige gebruikte woord voor Avocado. Het woord avocado zelf zal niet snel begrepen worden. Avocado’s zijn het seizoen overal te krijgen en zijn veel smaakvoller dan wat wij in Nederland in de supermarkt tegenkomen. Bomen staan overal en bij sommige hostels word je zelfs gevraagd om de oogst mee te helpen opeten of mee te nemen.

Braai: Barbecue op zijn Afrikaans. De barbecue is vaak een half olievat met een rooster er overheen. Ook vind je op tal van parken braai plekken die je kosteloos mag gebruiken. Een zak kolen en aanmaakblokjes zijn dus geen overbodige luxe. Op de braai gaan enorme lappen vlees en worst. Pas als alles gaar is word het op tafel gezet en begint men te eten. Je eet er mielie pap bij, salades en rolls. Dit zijn kleine rode zachte broodjes. De Zuid-Afrikanen zijn net zo dol op braaien als de Australiërs op hun barbie's! Je kan er tijdens je reis dus ook bijna niet aan ontkomen.

Boerewors: Een licht pittige worst. Er zijn uiteraard honderden verschillende soorten. Het word heel veel gegeten en hoort sowieso thuis op de braai. Denk niet perse aan het formaat worstje dat wij kennen. Het is een lange spiraal die in zijn geheel op de grill of in de pan gaat en die daarna in kleinere stukken word verdeeld.

Bunny Chow: Een Indiaas of Malay curry in de holte van een witbrood. Vooral in de buurt van Durban erg populair.

Biltong: Gedroogd vlees dat als snack gegeten word. Zoals de beefjerkey uit de Verenigde Staten. De biltong is in allerlei soorten vlees te krijgen en erg populair om bij benzine stations te kopen.

Bobotie: Een Maleisisch gerecht dat “traditioneel Afrikaans” is geworden. Een ovenschotel, gekruid gehakt, rozijnen, appel, (niet pittig) gekruide saus met eieren, geserveerd met gele rijst. De variant die je in Nederland kunt krijgen lijkt niet echt op de Zuid Afrikaanse. In Zuid-Afrika is het lekkerder. Ondanks dat het gerecht nu “traditioneel Afrikaans” is kun je het lang niet overal krijgen. Door jongeren wordt het ook een beetje als een oude lullen gerecht gezien, net als dat je bij ons aardappelen, groente en vlees zou bestellen of een bepaalde stamppot.

Biscuitjes: Erg populaire koekjes zijn de Eet Sum Mor!

Chips: Zowel friet als chips uit een zakje. Voor ons kan het dus best verwarrend zijn. Dan is er nog de term “slap chips” wat lijkt op de friet zoals wij en de Belgen die kennen. Dikker dan de "harde" Franse frietjes.

Tribe: Is koeienmaag. Erg populair bij vooral de zwarte bevolking. Gelukkig is bekend dat toeristen meestal even moeten wennen aan dit gerecht dus het zal je niet snel zomaar voorgeschoteld worden. Op straat kun je het makkelijk krijgen bij de kleine take aways die gericht zijn op de zwarte bevolking. Ongeveer de helft van de toeristen vind het prima te eten en de andere helft denkt daar anders over. De bereiding van Tribe stinkt enorm en duurt uren. De lucht is gelukkig verdwenen als je gaat eten. We raden je dan ook sterk aan het gerecht niet zelf klaar te maken, maar om het kant en klaar te kopen.

Pap: In Zululand heet het Putu en in het Engelse wordt het woord Porridge gebruikt. Een woord dat wij Nederlanders vaak associëren met een zoete dunne pap als ontbijt of toetje. Pap is gekookte maismeel. Het hoofdvoedsel in Zuid-Afrika. Voornamelijk in townships en bij iedere braai. Het lijkt op iets tussen behangplaksel en drogend cement maar het is lekker met jus ( Pap-en-Saus) of salsa erover. Het is het beste te vergelijken met aardappelpuree, maar dan in verschillende diktes en word dus ook op die manier gebruikt. Is het gezoet ( en dus dunner) dan is het vaak ontbijt.

Pies: Zijn gesloten pasteitjes gevuld met een ragout. Een lekkere vullende snack die onder andere te krijgen is bij benzine pompen. De pies worden tussendoor gegeten, zoals wij een saucijzen broodje eten, maar twee pies met friet en sla is ook een maaltijd in pubs.

Rooibos: De Zuid-Afrikaanse thee komt van de westelijke Kaap.

Samoosa: Gefrituurde driehoekige bladerdeeg envelopjes met een kruidige vulling. Een snack die je overal kunt vinden. Soms staan jongens het bij de stoplichten te verkopen.

Sosatie: Een soort kebab gemaakt van kip, lam of rund. Vleesblokjes op een stokje met er tussen kruiden, tomaat, paprika of ui en soms abrikoos!

Spanspek: (Cantaloupe) Een heerlijk zoete meloen soort.

Er zijn een paar lekkere groente, aardappels en knollen die bij ons niet bekend zijn. Over het algemeen zijn ze vrij zoet. Er worden ook heerlijke gerechten gemaakt met de zoetige pompoensoort "butternut"

Als toetje krijg je meestal een soort natte cake met een kannetje "custard" wat lijkt op vanille vla maar dan wat dunner. Het is de bedoeling dat je een beetje van deze saus over je cake giet. Niet dat je de cake er in verdrinkt!

Supermarkten

In Zuid-Afrika zijn op veel plekken goede en grote supermarkten aanwezig. Vaak zitten ze in de buurt van of zelfs in een shopping mall en bij een belangrijk of groot kruispunt. Erg fijn en handig om hier weer wat dingen in te slaan. De Pick’nPay en de Woolworths zijn winkels die je regelmatig tegen zal komen en een ruim assortiment hebben.

Pinnen zoals wij dat in Nederland doen bij de boodschappen is gewoon mogelijk, maar nog altijd niet erg bekend bij het supermarkt personeel. Zij denken vaak dat je pinpas een creditcard is en je zal dan vaak moeten tekenen en in sommige gevallen je telefoonnummer achter moeten laten. Let er wel op of er extra kosten voor pinnen in het buitenland in rekening worden gebracht. Als dat het geval is dan is met de creditcard of contact betalen goedkoper.

Prijzen van het eten zijn bij een normaal bezoekje vergelijkbaar met Nederland. Sommige producten zijn stukken goedkoper terwijl andere juist veel duurder zijn, waardoor je gemiddeld vergelijkbare bedragen als in Nederland uitgeeft.  

Geschreven door Rudi B. op 29 May 2017 16:10.