Hoogtepunten Friesland
Friesland kent talloze attracties en bezienswaardigheden op het gebied van cultuur, historie en natuur. Er is voor ieder wat wils, voor jong en oud. In dit artikel een kleine greep uit het grote aanbod.
Natuur
Friesland kent vier Nationale Parken, te weten de Alde Feanen, het Lauwersmeer, het Drents-Friese Wold en Schiermonnikoog. De Alde Feanen ligt rondom het dorpje Eernewoude. In dit Nationaal Park vind je ondermeer een zeer divers landschap van moerassen tot hooilanden en een groot aanbod flora en fauna. Hier is eveneens een ooievaarsstation gesitueerd. Het Lauwersmeer ligt in het uiterste noorden op de grens van Friesland en Groningen. Het meer in dit gebied, het gelijknamige Lauwersmeer, is ontstaan doordat men in de jaren 60 de Lauwerszee afgesloten heeft. In het oosten van dit park ligt Marnehuizen, een militair oefendorp. Het is een leuke wandeling naar en door dit dorp, maar dit terrein is natuurlijk niet toegankelijk wanneer er een militaire oefening plaats vindt. Het Drents-Friese Wold ligt, zoals de naam al doet vermoeden, op de grens met Drenthe. Dit is een prachtig natuurgebied bestaat niet alleen uit bos, maar ook uit duinen en heide en biedt naast mooie natuur ook vele cultureel-historische bezienswaardigheden. Bij Diever, net over de grens in Drenthe, ligt een hunebed en een onderduikershol uit de Tweede Wereldoorlog, verscholen in de bossen. Schiermonnikoog is het kleinste Waddeneiland en is grotendeels Nationaal Park. Je vindt hier een grote diversiteit in landschappen, van strand tot bos tot kwelders.
Ook water(sport)liefhebbers kunnen hun hart ophalen in deze provincie: Er zijn vele rivieren en meren verspreid door de hele provincie. De meren in het zuidwesten en in het midden van de provincie, bijvoorbeeld het Snekermeer en de Fluessen, zijn erg geliefd bij toeristen en watersporters. Meer naar het noorden vind je nabij Leeuwarden de Grote Wielen en boven Dokkum het Lauwersmeer. Het is hier wat minder druk vergeleken met de overige meren.
Een andere zeer bezienswaardige regio in de provincie is Gaasterland. Monumentale boerderijen, pittoreske vissersdorpjes, het IJsselmeer, mooie bossen en dassenburchten: je vindt het hier. Evenals Laaksum met het kleinste vissershaventje van Nederland, het vestingstadje Sloten en Lemmer, een bekende Friese watersportplaats.
Ook zijn er diverse mooie parken en bossen die zeker een bezoekje waard zijn. Om maar een paar te noemen: Stania State te Aldtsjerk, Park Vijversburg te Tytsjerk, de Groene Ster nabij Leeuwarden en het Veenkloosterbos. Verder kun je heerlijk wandelen in de omgeving van bijvoorbeeld Beetsterzwaag en Bakkeveen.
Bijzondere routes
Wandelen
Of je nu een route wilt varen, fietsen of lopen, eigenlijk alles is hier mogelijk. In het noorden van de provincie kun je gebruik maken van diverse historische wandelpaden, mogelijk gemaakt door het gelijknamige project. Je wandelt langs oude terpen, kloosters en kerken.
De pelgrimstocht naar Santiago de Compostela lopen? De route begint in Friesland, in het dorpje Sint Jacobiparochie. Via het Jabikspaad loop of fiets je via eeuwenoude, kleine paadjes naar het zuiden.
Via het Friese Woudenpad loop je vanaf de Waddenzee naar Steenwijk. De route gaat onder andere via Dokkum en Drachten. Halverwege de route kun je genieten van de Duurswouderheide, het grootste heidegebied van Frieland.
De meer getrainde wandelaar kan zijn hart ophalen op de Slachtedyk. Deze route loopt kronkelend vanaf de kust naar het groene hart van de provincie. Deze route is een samensmelting van geschiedenis, cultuur, sport en plezier.
Varen
Ook vanaf het water is het genieten. Er zijn vele mooie vaarroutes uitgezet voor de waterliefhebbers. Een hiervan is de Middelseeroute. Deze historische route, onderdeel van de Elfstedenroute, was vroeger de belangrijkste verbinding tussen Sneek en Leeuwarden. Vaar langs eeuwenoude dorpjes en leg aan in een gezellig stadje om een terrasje te pakken.
Ontdek het zuidoosten van de provincie en een deel van Drenthe en Overijssel met de Turfroute. Vaar langs (zelf te bedienen) bruggen en sluizen, geniet van prachtige uitzichten en mooie natuur. Je passeert vier Nationale Parken: de Alde Feanen, het Drents-Friese Wold, het Dwingelderveld en de Weerribben.
Fietsen
Friesland heeft groot een fietsroutenetwerk met een lengte van van een kleine 3000 kilometer. Er wordt voldoende informatie gegeven over de regio waarin je je bevindt, over bijvoorbeeld de attracties, eetgelegenheden en overnachtingsmogelijkheden. Je bepaalt zelf hoelang of hoever je wilt fietsen en aan de hand daarvan kun je eigen route samenstellen.
Elfsteden
Natuurlijk mag de Elfstedenroute niet ontbreken. Je kunt de route op diverse manieren afleggen: met de benenwagen, fiets, kano, motor, auto of schaatsen, het kan allemaal. Koop een Elfstedenroutekaart bij het VVV kantoor te Leeuwarden, of via de webshop. 2,75 euro. De zaterdag na Hemelvaart is de Elfstedentocht voor Oldtimers. Op Tweede Pinksterdag vindt de Elfstedentocht voor motoren, auto's, fietsers en solexen plaats. Je dient wel in het bezit te zijn van een startbewijs.
Cultuur en historie
Er zijn talloze attracties die een bezoek waard zijn. Bij deze een beknopt overzicht van enkele opmerkelijke of bekende bezienswaardigheden.
Het ir. D.F. Woudagemaal te Lemmer is het grootste stoomgemaal ter wereld dat nog steeds in gebruik is. Het stoomgemaal staat dan ook niet voor niets op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Het bezoekerscentrum is dagelijks geopend van februari tot en met december met uitzondering van maandagen. Het gemaal zelf is alleen te bezichtigen middels een rondleiding.
Voor mummies hoef je niet helemaal naar Egypte, je vindt ze ook in Wieuwerd. Je vindt maar liefst 4 mummies in de grafkelder onder de Hervormde kerk van het dorp. De kerk is op bepaalde tijdstippen geopend voor publiek.
Het Koninklijk Eise Eisinga Planetarium is het oudste, nog werkende planetarium ter wereld. Het is gesitueerd in Franeker en is genomineerd om op de Werelderfgoedlijst opgenomen te worden. Wil je meer sterren zien? Ga dan naar de Sterrenwacht in Burgum.
De Waddenzee, ook op de Werelderfgoedlijst van UNESCO, mag niet ontbreken in deze lijst. Wadlopen is een unieke ervaring om alles wat er in de zee en op het Wad leeft te bewonderen.
Even buiten Dokkum, bij Sijbrandahuis, is sinds kort een museum en archeologisch steunpunt over het voormalige klooster Claercamp. Het klooster zelf bestaat niet meer, maar je kunt hier terecht voor alle informatie, bodemvondsten enzovoorts over en van Claercamp.
Pal naast de Afsluitdijk, in Kornwerderzand, ligt het Kazematten museum. Je vindt hier alle informatie over de Slag om de Afsluitdijk in 1940, de Johan Maurits van Nassau (een kanonneerboot), de Lockheed Judson (een neergestorte bommenwerper) en de Wonsstelling (een verdedigingslinie).
In Marssum staat Heringastate, beter bekend als het Poptaslot, en dit is een van de best bewaarde stinzen van de provincie. Een stins is de voorloper van burchten en kastelen en werd gebruikt om in te schuilen in tijden van gevaar. In het voor- en naseizoen is het slot met haar prachtige tuin alleen te bezichtigen op afspraak, in juli en augustus is dat niet nodig.
Terherne, het dorp bekend van de Kameleonboeken, wordt ook wel het watersporthart van Friesland genoemd. Er is voor jong en oud heel veel te doen op en om het water.
En naast alle genoemde hoogtepunten kent Friesland natuurlijk ook vele stadjes en dorpjes die absoluut de moeite waard zijn. Denk aan Harlingen, Sneek, Dokkum en Leeuwarden. En niet te vergeten de Waddeneilanden, zoals Ameland! Ook de Afsluitdijk is het noemen waard.
Meer Friesland?
Bekijk ook ons artikel over hoogtepunten voor het noordoostelijke deel van Friesland.
