Fès
Fez of Fès, is na Casablanca en Rabat de grootste stad van Marokko. De stad ligt in de gelijknamige prefectuur Fès, in de regio Fès-Boulemane. Het is een van de vier koningssteden, net als Marrakech, Meknes en Rabat. De stad werd gesticht door Idris I in 789. In 810 werd de Kairoyine moskee gebouwd. In de stad werd in 859 de Karueein-universiteit gesticht. Dit is de oudste bestaande universiteit ter wereld. Hiermee werd Fez een belangrijk studiecentrum. Na de reconquista vluchtten veel moslims uit Spanje naar Fez. In 1548 werd Fez onderdeel van Marokko. Het werd de hoofdstad van het rijk en bleef dat tot Marokko in 1912 werd ingelijfd door Frankrijk.
Bezienswaardigheden in Fez
De medina in Fez
De Fes-al-Bali is waarschijnlijk de grootste autovrije zone ter wereld. Opvallend in Fès is de chaotische manier waarop mensen door de grote poorten de medina verlaten. Het is vrij lastig je hotel te vinden in de straatjes. In het begin is Fès misschien overweldigend, maar zodra je doorhebt hoe de stad in elkaar zit, is het allemaal vrij eenvoudig. Er zijn twee grote hoofdstraten met winkeltjes die parallel aan elkaar door de medina lopen en samenkomen op Place an Nejjarine. In de soeks (markten) is veel te zien. Fès heeft een aantal kleurroutes met een bepaalde thema's die je als toerist kunt volgen. Ze hangen vaak vrij hoog aan de muur en op plekken waar je een richting moet kiezen. Mocht je toch de weg kwijt zijn, dat kan zomaar gebeuren, kijk dan of je ergens toeristen ziet lopen en loop in tegengestelde richting of loop een mensenstroom achterna. Vaak zit je dan al snel weer op een grote route.
Aan één van de hoofdstraten in de medina (Talaa Kebira) ligt de prachtige Medersa Bou Inania. Deze koranschool met moskee is gebouwd tussen 1350 en 1357. De mozaïek en het houtsnijwerk in het gebouw zijn nog mooi intact. De medersa is te bezoeken voor 10 dirham (een euro). Het is een serene plek in een drukke stad.
Leerlooierijen in Fez
Fès is mede bekend vanwege de leerlooierijen. Deze kun je bezoeken. Hiervoor kun je een toeristenroute in de medina volgen. Wanneer je het einde van de blauwe route bent, ben je al te ver voor de leerlooierijen. Je moet door één van de winkeltjes met leren producten om de leerlooierijen te kunnen zien. De kans is groot dat je hiervoor door iemand benaderd wordt. Wanneer je niets in de winkeltjes koopt waar je op het dakterras naar de leerlooierij mag kijken, is het gebruikelijk de man iets te geven voor de diensten, 10 dirham bijvoorbeeld. Vanaf het terras kun je alle stadia zien en ruiken van het bewerken, schoonmaken en kleuren van het leer. Er zijn verschillende leerlooierijen die verschillende kleuren gebruiken. Om mooie, volle kleurbaden te zien, ga je het best vroeg in de ochtend. Aan het einde van de dag zijn de kleurbaden bijna leeg.
Synagogen in Fez
De Habarim synagoge en de elegante Aben Danan synagoge liggen dichtbij de Joodse begraafplaats. Een bezoek aan de synagogen en de begraafplaats is een aanrader voor degenen die geïnteresseerd zijn in cultuur, architectuur of het Jodendom. De synagogen zijn wat lastig te vinden, ondanks dat er een toeristenroute naar toe loopt. Loop naar de poort bij Bab El-Mahrouk steek nu het plein over en verlaat via deze kant de stad. Je loopt nu door een poort in de muur (Bab Segma, waarschijnlijk moet je via een kleiner poortje links van de grote poort, die op slot zit). Je komt vervolgens uit op een plein waar je linksaf of rechtsaf kunt. Rechtdoor kan niet, want dat wordt bewaakt door het leger. Loop nu door een kleine poort naar links in de richting van wat winkeltjes en vind het eerste paarse pijltje aan de linkerkant bovenaan bij het eerste gebouw. Vanaf nu is de route gemakkelijk te volgen. Bij de synagoge is er nog wat vreemds. Volgens de Lonely Planet is de toegang gratis. Volgens de mensen die er bij de ingang zitten niet. Er zitten meerdere personen die om geld vragen. Volgens ons klopt dit niet. Ze vragen 10 dirham per persoon. Wanneer je maar standvastig genoeg bent dat je niet wil betalen, blijkt de prijs variabel te zijn. Ook krijg je geen toegangskaartje zoals op andere plaatsen. Bekijk dus ter plaatsen even hoe je de situatie het beste kunt aanpakken. Volgens ons is er geen toegangsprijs voor, donaties worden gewaardeerd voor onderhoud, deze kun je in een gleuf in de muur stoppen.
Musea in Fez
In Fes zijn diverse musea waar traditionele ambachten worden getoond. De meeste musea lijken op elkaar. Er worden veelal dezelfde tegels in vergelijkbare patronen en kleuren getoond. Twee musea springen eruit; Nejjarine museum of wood arts and crafts en het Dar Batha Museum. Beide hebben een ruime opzet en veel verschillende ruimtes. Bij Nejjarine kun je chillen op het dakterras en Dar Batha heeft een mooie binnentuin.
Eten en drinken in Fez
Fès telt in tegenstelling tot de andere koningssteden, weinig gezellige terrasjes. Net buiten de poort Bab Bou Jeloud is een plein dat 's avonds wat levendiger wordt. Daar kun je fijn op de trapjes zitten. Fes heeft en paar prachtige tuinen en parken, maar deze zijn gesloten voor publiek.
Vaak zie je dat al het eten bij de restaurantjes ter plaatse gekocht en bereid wordt. Bij de restaurantjes direct na de Bab Bou Jeloud-poort krijg je vaak exact hetzelfde eten, ongeacht waar je zit. Bij het ene restaurantje zijn ze gespecialiseerd in kebab en bij het andere in couscous en dat wordt bij elkaar gehaald en gebracht. Sommige restaurantjes rekenen servicekosten, andere niet. Je kunt vooraf niet zien wie wel en niet deze kosten in rekening brengt. In die hoek zijn ook wat restaurantjes met een dakterras; de ideale plek om even aan de drukte te ontsnappen. Veel Vooral 's avonds kun je zoete broodjes, zoals pain au chocolat, kopen voor 1 of 2 dirham per stuk.
Voor als je even wilt ontsnappen aan de hassle, het Frans en tajine, kun je Cafe Clock ( dichtbij Bab Bou Jeloud) of Talla Kbira bezoeken. Er is Engelssprekend personeel, wifi, boekenruil, muziek en culturele activiteiten en betaalbaar eten. Daarnaast serveren zij westerse gerechten. Een andere optie is de Ruined Garden restaurant voor fusion maaltijden.
Accommodatie in Fez
Om je hotel of hostel te vinden ben je vaak aangewezen op de hulp van anderen, ook voor het vinden van de hotels die in reisgidsen staan. Je loopt er waarschijnlijk tien keer voorbij zonder dat in de gaten te hebben. Hotels en hostels zijn vaak vol. Neem de tijd voor het zoeken van een slaapplek of, veel beter, boek er vooraf een. Dan kun je met de verhuurder afspreken dat hij je bij de Bab Bou Jeloud of op een andere per auto (taxi) bereikbare plek afhaalt.
Vervoer van en naar Fez
Vliegveld
Fès heeft een internationaal vliegveld waar dagelijks vluchten landinwaarts en naar Europa vertrekken en vice versa. Kom je aan op Fez Airport, dan kun je bus 16 nemen. Deze bus rijdt ongeveer elk half uur naar Fez' treinstation. Dit kost je 20 dirham. Taxichauffeurs vertellen je misschien dat deze bus niet rijdt, omdat ze willen dat je met hen meegaat. Een taxi vanaf het vliegveld naar de binnenstad kost ongeveer 120 dirham.
Als je met de bus vanaf het treinstation naar het vliegveld wilt, kan het zijn dat je lang moet wachten.voor hij komt. De rit zelf duurt ook drie kwartier, dus zorg dat je ruim in je tijd zit. Met een beetje geluk neemt één van de wachtende Marokkanen het initiatief om een grand taxi in te schakelen. Met zijn vijven betaal je dan 20 dirham per persoon, heb je een koffer, dan moet je op het dubbele rekenen.
Taxi's
In Marokko zijn er twee soorten taxi's; petit taxi's en grand taxi's. De grote taxi's maken geen korte ritjes. In Fez zijn taxi's rood, daardoor zijn ze gemakkelijk te herkennen. De grand taxi's kunnen je bijvoorbeeld naar Meknes of Rabat brengen. Deze taxi's vertrekken vanaf het grootste busstation. De meeste grand taxi's (die niet vanaf het treinstation vertrekken) hebben geen specifieke bestemming. Het is daarom moeilijker om deze taxi's met onbekenden te delen.
Trein
Het treinstation van Fez ligt in het nieuwe deel van de stad. Vanuit het oude deel is het treinstation te bereiken met een petit taxi. De treinen rijden in acht uur naar Marrakesh, in vijf uur naar Tangier, in vier uur naar Casablanca, in drie uur naar Rabat en in 30 minuten naar Meknes. Check de website van de Marokkaanse spoorwegen voor veranderingen, vertrektijden en tarieven. De treinen in Marokko zijn comfortabel. Hier lees je meer over het Marokkaanse railnetwerk.
Bus
Het grootste busstation is de buurman van de medina. De bestemmingen van deze bussen zijn Casablanca, Rissani, Tinerhir, Ouarzazate, Tetouan, Tangier, Rabat, Oujda, Midelt, Meknes Marrakesh, Er-Rachidia en Chefchaouen.
Net als het treinstation, ligt het CTM-busstation in Fez in het nieuwe deel van de stad. Vanaf hier vertrekken bussen van maatschappij CTM. Tcikets voor deze bussen zijn iets duurder dan die voor de andere bussen. CTM's bussen gaan naar Casablanca, Marrakesh, Meknes, Rabat, Tangier, Chefchaouen, Tetouan, Al-Hoceima, Nador en Oujda. Op CTM's website vind je de prijzen en vertrektijden. Verder rijden er internationale bussen van Eurolines richting Spanje en Frankrijk.
Auto huren
Als je meer van autorijden houdt dan van het openbaar vervoer, dan kun je een auto huren.
Mister_missusbos 08 Aug 2008 18:34
Erg goed geschreven stuk.
Ik ben op dit moment werkzaam in Fes, en begrijp heel goed wat je bedoelt!
Vergeet niet, voor de volgende keer, de Medersa Bouianina te melden. Dit "theologische instituut" moet wel een van de mooiste versierde gebouwen van Fes el Bali zijn en zeker de 10 Dirham, die ze voor entree vragen, de moeite waard!
Erik 08 Aug 2008 18:48
Dank je wel voor je compliment! Mocht je informatie over de Medersa Bouianina hebben en willen toesturen zal ik het zeker bij dit artikel plaatsen.
Het zou ook best kunnen dat we er zelf geweest zijn, maar dat zou ik dan even terug moeten zoeken :$ ?!
miri 25 Aug 2009 02:16
he meid,
Goede tip! mag ik vragen wat voor werk je doet in fes?
groetjes je land genoot!