Cultuur en geschiedenis van Finland

De Finse cultuur is veel minder georiënteerd op Europa dan Nederland. In Finland is het individu minder belangrijk dan de samenleving. Mentaliteit, openbare orde en rechtssysteem zijn dus ook heel anders georiënteerd. Mensen luisteren naar wat een hoger geplaatst persoon als een politicus, politieman of bv docent hen verteld. Want als iedereen zich aan de regels houdt ontstaan er geen spanningen en ongemakkelijke situaties. Bovendien is op deze manier niemand anders dan de massa.

Mensen op straat steken dus over op het zebrapad, en niet ernaast, schelden niet en dragen (meestal) geen opvallende kleding. Anderzijds zijn er ook bijna geen politieagenten op straat nodig, zijn de openbare voorzieningen zoals een bibliotheek goed georganiseerd en is het verkeer niet opdringerig en ongeduldig, maar wachten mensen beleefd op overstekende voetgangers en fietsers. 

Aan dit systeem zitten dus zowel voordelen als nadelen, zoals aan ieder ander systeem. Het belangrijkste om te weten is denk ik dat je te gast bent en het erg gewaardeerd wordt als je je ook juist(!) als buitenlander aan “het systeem” houdt. Finnen zijn een stuk minder internationaal georiënteerd dan bijvoorbeeld Nederlanders en, vaak ook jongeren, kunnen zich totaal niet verplaatsen in een individualistische instelling. Hoe eerder je de regels kent, des te sneller maak je contact met de plaatselijke bevolking. Het aantal regels valt wel mee, want als iedereen zich aan de regels houdt, heb je minder regels nodig.

Belangrijk om te weten is dat het Finse rechtssysteem anders dan veel andere westerse landen niet is gericht op het beschermen van het individu, maar van de massa. In de praktijk betekend dit dat vechten altijd wordt bestraft. Ook wanneer dit uit zelfverdediging is. Ga dus nooit een uitdaging aan met een dronken Fin (of iemand anders) want de schade wordt altijd deels verhaald op de direct betrokkenen. Loop dus gewoon weg als je wordt uitgedaagd, de schade loopt namelijk al snel op tot een paar duizend euro.

Geschiedenis

Finland als zelfstandige natie bestaat eigenlijk nog niet zo heel lang. Het land bestaat namelijk pas officieel vanaf 1917. Finland is lang georiënteerd geweest op andere Scandinavische landen en op de Baltische staten en noord Rusland. De Finse taal is pas vanaf 1917 een officieel erkende taal. De steden binnen Finland en de taal op zich bestaan al veel langer. Zo bestond de hoofdstad Helsinki in 2000 bijvoorbeeld 450 jaar. De Finse taal stamt af van een andere taalgroep dan de Nederlandse anglosaksische of de Scandinavische talen. Het fins is ver verwant aan Hongaars en behoort tot de Finno- Oegrische taal samen met een aantal talen die in noord Rusland worden gesproken.

Finland is honderden jaren onderdeel geweest van het Zweedse koninkrijk en vervolgens was het van 1807 tot 1917 een zelfstandige provincie binnen het Russische Tsarenrijk. Vanaf de Finse onafhankelijkheidsverklaring van Finland in 1917 heeft Finland tweemaal oorlog gevoerd met Rusland (de Winteroorlog en de Voortzettingsoorlog). Na de voortzettingsoorlog tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft Finland ongeveer 10% (!) van zijn grondgebied moeten afstaan aan Rusland en Zweden en zijn enorm veel Finnen geëmigreerd naar Zweden en enorm veel Russen naar Finland getrokken.

Finland is nu een heel snel veranderend land. Enerzijds heeft het een socialistische basis. Tijdens de oorlogen begin 20e eeuw was opvallen gevaarlijk. Het gevolg is dat de Finse cultuur zich veel minder individualistisch heeft ontwikkeld dan de Nederlandse. Finnen houden zich aan de regels.

Anderzijds wil Finland heel graag laten zien wat het kan. Nokia voor Finland is als Philips voor Eindhoven: het is ONS product. Helaas is daar de laatste jaren ook niet veel meer van overgebleven. Daarom heeft Finland zich uit een diep dal moeten werken en zich weer opnieuw moeten ontdekken en ontwikkelen.

Heel veel reisinformatie is er, op een paar reisgidsen na, niet te vinden over Finland. Dat is eigenlijk raar voor een land dat  €100 en 2 uur vliegen van Nederland af ligt! 

Finnen staan in Europa vooral bekend als zwijgzame en stugge mensen uit het noorden met een alcoholprobleem. Of zoals een vriend van me het ooit heeft verwoord: “als je licht depressief bent en van zuipen houdt, dan is Finland het juiste land voor je”. 

De Finse cultuur lijkt in heel veel opzichten hetzelfde als de Nederlandse, alleen dan ruimer opgezet. Het straatbeeld wordt voor een groot deel bepaald door fietsen, de openbare wegen zijn goed, mensen zijn blond en nuchter (van geest).

De taal lijkt vanaf een afstand (met wat fantasie) ook een beetje op Nederlands.

Maar Finland is net even anders. Wat wij Center Parks noemen is hier een buitenwijk net buiten het centrum. De oppervlakte die in Nederland is bebouwd is hier bos. En wat wij Hollandse (eigen)wijsheid noemen (je eigen mening telt zwaarder dan die van een ander), wordt hier als asociaal gezien.

Finland is steeds net even anders dan je verwacht.

Toeristenbureaus

Waar Finland in uitblinkt is de omvangrijke natuur. Meer dan 70% van het landoppervlak wordt ingenomen door bossen en Finland telt zo’n 180.000 meren. De bossen zijn over het algemeen vrij toegankelijk, goed bewegwijzerd en goed bereikbaar met eigen en openbaar vervoer. Als een van de weinig landen binnen Europa komen in Finland zowel beren, wolven, lynxen en elanden voor. De beste manier om wild te spotten is om een trekkershut te huren of gebruik te maken van een gratis trekkershut.

Anders dan in Nederland is Finland een enorm uitgestrekt land. Je hebt hier steden tussen de bossen ipv andersom. Dat betekent dus dat je niet lukraak bij een treinstation kunt gaan staan wachten op een trein. Je moet een trip dus plannen!!

Vaak is Hollandse (eigen) wijsheid erg praktisch, maar hier dus niet. Ga bij voorkeur naar een lokaal toeristenbureau en laat uitzoeken hoe de aansluitingen van treinen en bussen op een bepaalde dag voor een bepaald traject zijn geregeld.

De meeste steden hebben een of meerdere VVV's. Aangezien het openbaar vervoer hier minder frequent rijdt, i.v.m. de grote afstanden, is het erg aan te raden om ook voor kleinere reisjes of dagtrips eerst de toeristenbalie te bezoeken. Het personeel van zo’n balie spreekt in principe Engels. Hoewel het niveau sterk verschilt.

Klimaat

Finland is niet per definitie koud en donker. Het heeft namelijk een landklimaat. Dat wil dus zeggen dat de zomers (van 1 mei tot 1 september) enorm licht en lekker warm zijn en de winters donker en koud. Je hebt hier net als in bv Canada 4 duidelijk te onderscheiden seizoenen. In de zomer is het bovendien een aantal dagen achter elkaar licht. Hier staat tegenover dat in de winter de zon een aantal dagen niet op komt. Vanaf de maand December ligt er echter sneeuw zodat het aanwezige poollicht wordt weerkaatst. Aan de horizon zie je in de wintermaanden bovendien de poollichtweerkaatsingen in de vorm van kleurvlekken (het Noorderlicht oftewel Aurora).

Sauna

De Finse cultuur is een echte saunacultuur. Ieder huis heeft wel een sauna waar iedereen jong en oud veel gebruik van maken. Ook vrijwel ieder hotel heeft een sauna. Het is niet ongebruikelijk dat Finnen gasten thuis uit nodigen voor de sauna. Mannen en vrouwen gaan meestal apart. Nb er wordt meestal geen badkleding of handdoek gedragen. Beleefd weigeren of om een privé- saunabeurt vragen mag altijd.

Er is enorm veel te zien in Finland. Aangezien men vroeger echter vooral hout als grondstof gebruikte is niet veel van de oude cultuur bewaard gebleven (met uitzondering van een aantal stenen kastelen en ruïnes). In musea zijn wel veel reconstructies te zien.

Geschreven door femke op 13 Apr 2016 17:24.