Oost-Duitsland
Duitsland is een erg populair vakantieland onder Nederlanders. Steden als Berlijn, Düsseldorf en Keulen zijn bekend en drukbezocht, maar ken je deze prachtige en relatief onbekende bestemmingen in Oost-Duitsland al? Hoewel de meeste steden gemakkelijk per trein te bereiken zijn, is een auto handig om naar de wat meer afgelegen plaatsen te reizen.
Deze route komt overeen met de belangrijkste plekken die je rondom Maarten Luther en de reformatie kunt bezoeken. Gaat je interesse hier niet naar uit? Dan zijn deze steden nog steeds erg de moeite waard om te bezoeken.
Inhoudsopgave
Potsdam
Op een steenworp afstand van Berlijn ligt het relaxte en levendige stadje Potsdam, wat bekend staat om zijn prachtige paleizen en uitgestrekte tuinen. Je zou niet zeggen dat Potsdam een aparte stad is; het is zo vergroeid met Berlijn. In een half uurtje reis je met het openbaar vervoer - over de S-Bahn - rechtstreeks van het centrum van Berlijn naar Potsdam. Een autorit van Berlijn centrum naar Postdam duurt slechts 20 minuten.
De in 1660 gebouwde wijk - das Holländische Viertel - is een van de bezienswaardigheden van Potsdam. De wijk is in 2014 volledig gerenoveerd.
Frederik Willem de Grote, een achterkleinkind van Frederik Willem, liet enkele grote bouwwerken na, waaronder het Schloss Sanssouci (zonder zorgen) dat werd gebouwd op een wijnberg met een gigantisch terras in de tuin. Nog altijd wordt er wijn verbouwd en vind je er vijgenbomen in kassen. Een bezoekje aan Sanssouci is wat ons betreft een must.
Aan de noordkant van het park Sanssouci vind je het Orangeriepaleis dat Friedrich Wilhelm IV liet bouwen. Het bouwwerk is niet zo groot, maar daarom niet minder indrukwekkend.
Net als Berlijn, heeft Potsdam een Brandenburger Tor. Sterker nog: de Brandenburger Tor in Potsdam is ouder dan de Berlijnse. De poort was vroeger de toegang tot de stad en zorgde ervoor dat er geen spullen de stad in of uit gesmokkeld werden. Wanneer je door het centrum van Potsdam loopt, kom je de poort vanzelf tegen.
Ook de St. Nikolaikirche is een bezoekje waard! De toren van deze evangelische, Lutherse kerk aan de Alte Markt kun je voor €1,- beklimmen. Op de toren heb je prachtig uitzicht over een deel van de stad. De kerk wordt nog altijd gebruikt voor kerkdiensten en af en toe voor concerten.
Potsdam is gemakkelijk te voet te verkennen. Sanssouci Park is een fijne plek om bij te komen van je wandeling door de stad.
Eten en overnachten in Postdam
Dreimäderlhaus is een aanrader voor typisch Duitse gerechten. Dit restaurant wordt door een familie gerund en hier worden dagelijks heerlijke, lokale gerechten geserveerd. Dit populaire restaurant zit regelmatig helemaal vol, reserveren is dus een goed idee. Veel restaurants sluiten voor 21.00 uur, dus ga niet te laat dineren.
Hotel Brandenburger Tor is een goed hotel in het centrum van de stad.
Jüterbog
Onderweg van Potsdam naar Torgou kun je een korte stop maken in Jüterbog. Het is een erg klein, rustig dorpje met enkele kerkjes en kloosters die verband hebben met Luther. Het Zinna klooster bijvoorbeeld: na een lange periode van leegstand, is het klooster recentelijk weer in gebruik genomen als museum en destilleerderij. Hier kun je Luther wijn kopen en kijken hoe de wijn vroeger gemaakt werd.
Torgau
Torgau is een stad aan de rivier de Elbe in het noordwesten van de deelstaat Saksen. De stad speelde een belangrijke rol in de reformatie en Luther wijdde er zijn eerste kerk aan. Katharina von Bora, Luthers vrouw, ligt in deze stad begraven. Het sterfhuis van Katharina is nu een museum waar je meer over haar leert. Daarnaast is Torgau bekend als de stad waar op 25 april 1945 de Amerikaanse troepen tijdens hun invasie van Duitsland aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, op troepen van de Sovjet-Unie stuitten.
Net buiten de stad is een monument te zien om dit moment te herdenken. Nog altijd wordt de Amerikaanse vlag er elke dag gehesen.
Los van de rijke geschiedenis van Torgau, is het een erg mooi stadje. Ondanks de oorlog is de historische stadskern bijna volledig behouden gebleven. Wat ons betreft is Schloss Hartenfels het mooiste gebouw. Op de plaats van de ooit afgebrande middeleeuwse burcht liet Friedrich de Wijze van Saksen een kasteel bouwen waar beren de ingang van het kasteel bewaakten en waar criminelen voer voor de beren waren. Nog altijd leeft er een tweetal beren in de berenkuil van het kasteel, maar waken doen ze niet.
Binnen de kasteelmuren is een museum over Schloss Hartenfels en de middeleeuwen te vinden. Tegenover het museum staat de allereerste protestantse Luther-kerk. Je kunt er een kijkje nemen.
De sierlijke wenteltrap in de toren van het Hartenfels kasteel leidt je naar een prachtig uitzicht over de stad, de omgeving en de Elbe-rivier. Zorg dat je wat losse één euromuntjes bij je hebt, anders moet je halverwege de toren afdalen.
Eten en overnachten in Torgau
Voor lunch met uitzicht op het kasteel kun je bij Gaststätte Bärenschenke terecht. Voor een goed diner is Herr Käthe aan te raden.
In het centrum overnachten kan onder andere in het bijzondere Hotel Goldener Anker.
Lutherstadt Wittenberg
Na de reformatie heette Wittenberg voortaan Lutherstadt Wittenberg. Voor veel protestanten is Lutherstad Wittenberg een pelgrimsoord, omdat aangenomen wordt dat Wittenberg de plaats is waar de reformatie begon. De Slotkerk is de plaats waar de toen nog onbekende monnik Maarten Luther voor het eerst zijn onvrede over de rooms-katholieke kerk openbaarde. Mede daardoor is de Slotkerk een belangrijke plek voor pelgrims.
De torens van de Slotkerk zijn te beklimmen. Vanaf de top kun je grote delen van de stad en de omliggende natuur zien.
Wil je meer over Luther te weten komen? Dan is het Lutherstube museum in Wittenberg interessant. Hier vind je de eerste werken van Luther en er is veel over zijn leven te vinden. Een andere belangrijke bezienswaardigheid in Wittenberg met betrekking tot Luther is de deur waar hij geschiedenis schreef door zijn 95 stellingen aan de katholieke kerkdeur te spijkeren. De houten deur van toen is inmiddels vervangen door een bronzen, waar de stellingen nog altijd op te lezen zijn.
2017 staat in het teken van 500 jaar Luther en speciaal voor deze gelegenheid kun je in Asisi een gigantische panorama zien over de tijd waarin hij leefde en de impact die de beweging had. De voorstellingen in Asisi veranderen continue. Kijk vooraf even welke voorstelling er te zien is. Zo wordt er op moment van schrijven een 360 graden panorama impressie gegeven van het Great Barrier Reef. Toegang tot Asisi kost ongeveer €10,-. De exacte entreeprijs is afhankelijk van de voorstelling.
Op ongeveer een half uurtje rijden van Wittenberg ligt Wörlitzer Park. In dit prachtige park ligt de eerste en oudste door de mens gemaakte vulkaan. Een scheikunde professor was zo geïntrigeerd door de vulkaanuitbarsting in Pompeii dat hij er eentje liet bouwen. De vulkaan wordt niet veel gebruikt, maar het is wel leuk om er een kijkje te nemen. Daarnaast is het Wörlitzer Park erg mooi. In dit prachtige natuurgebied kun je heerlijk picknicken, op weg naar Dessau bijvoorbeeld.
Halle
Halle is de grootste stad in de Duitse deelstaat Saksen-Anhalt en ook hier zijn de roots van Luther duidelijk zichtbaar. Zo is het dodenmasker van Luther hier te vinden; een gipsen afdruk van het gezicht van Luther. Voor die tijd was dat heel normaal en een hulpmiddel waarmee ook na de dood van een persoon portretten van diegene gemaakt konden worden. Het dodenmasker ligt in de Marktkirche in het centrum van Halle.
De eeuwenoude collectie van de Marienbibliothek die in 1552 opgericht werd, is behoorlijk imposant. Deze kerkbibliotheek is één van de oudste bibliotheken van Duitsland en heeft een zeer uitgebreide collectie. Zo zijn de eerste boeken voor verloskundigen er te vinden, net als handgeschreven aantekeningen van Maarten Luther. Erg indrukwekkend zijn de oude topografische kaarten, waarvan er enkele Nederland illustreren. Het is interessant om te zien hoe Nederland er rond 1552 uitzag en welke plaatsen toen al bestonden.
Op het grote marktplein van Halle zijn in de zomermaanden tal van kraampjes met lekker eten te vinden. Het eten van een currywürst kun je bijna niet overslaan, zoals één van de kraampjes het mooi wist te verwoorden: Don’t worry, be curry.
Eisleben Lutherstadt
In Eisleben is Luther geboren en gestorven. In 1946 kreeg Eisleben de toevoeging Lutherstadt dankzij de belangrijke gedenkplaatsen van Luther. Op de marktplaats van de stad staat een groot bronzen standbeeld ter ere van hem. In de stad kun je een route volgen om langs alle bijzondere plekken die met Luther te maken hebben te wandelen.
Erfurt
Erfurt is één van de bijzonderste en leukste stadjes op de route. Het stadje is niet zo groot en in een dag heb je de meeste bezienswaardigheden gezien. Gelukkig is er rondom Erfurt ook van alles te doen, zoals een wandeling tussen de toppen van de bomen over het Baumkronenpfad.
Wil je meer weten over alles dat Erfurt te bieden heeft, lees dan het volledige artikel over Erfurt.
Onze route vervolgt via Rochlitz naar Leipzig.
Rochlitz
Wanneer je van Erfurt naar Leipzig rijdt, kun je in Rochlitz stoppen. In deze kleine gemeenschap kun je Schloss Rochlitz bekijken. Dit kasteel is van buiten niet zo imposant als andere kastelen op de route, maar binnen waan je je in de middeleeuwen. Er zijn verschillende informatieve video’s te zien - iets minder middeleeuws - waarin uitleg wordt gegeven over de geschiedenis van het kasteel. Daarnaast kun je een fotoshoot doen waarbij je jezelf als ridder kan verkleden of je kan in de virtual reality kamer gaan zitten en zien hoe het kasteel er door de eeuwen heen van binnen uitzag.
Leipzig
Onze (Luther) road trip eindigt in Leipzig. Leipzig is een mooie levendige stad waar zowel in als buiten de stad erg veel te doen is. Helaas konden we in deze stad niet veel tijd doorbrengen, maar de eerste indruk was goed.
Een aantal bezienswaardigheden die je kunt bezoeken zijn het Bach-Museum, de Thomaskirche en het Stadtgeschichtliches museum (stadsgeschiedenismuseum) in het oude raadhuis.
Op de Panorama toren kun je op de 29ste verdieping uitkijken over de stad.
