Bijna elke Ethiopiër gelooft in God. Religie wordt belijd middels het (orthodox) Christendom, de Islam of het Jodendom. Cijfers over aantallen zijn wisselend, maar laten we het er op houden dat meer dan de helft van de Ethiopiërs  orthodox christelijk is, een derde moslim is en het laatste deel bevat een verzameling van een handjevol joodse falasha’s, enkele protestanten of katholieken en een categorie divers naast een zeer zeldzame atheïst. En vooruit, ik zal in dit stuk ook wat aandacht geven aan rastafari, maar alleen omdat het een attractie oplevert voor bezoekers van het land.  

Het Ethiopisch Christendom

In het Westen vaak onterecht Koptisch genoemd, is in Ethiopië het christendom op enkele uitzonderingen na gelijk aan het Ethiopisch Orthodox geloof. Het is een stroming van het christendom die zich eeuwenlang zelf heeft ontwikkeld met invloeden van het Jodendom, zoals besnijdenis van jongens. De orthodoxen vasten regelmatig. Standaard is woensdag en vrijdag, een aantal weken voor Pasen en verder hangt het ervan af hoe streng gelovig je bent. De meest fanatieke aanhangers onthouden zich meer dan de helft van het jaar van alle dierlijke producten en eten en drinken voor het begin van de middag.

Een belangrijk aspect van dit geloof is de Ark van het Verbond, waarvan Ethiopiërs geloven dat het origineel in Axum ligt. Elke kerk heeft een voor bezoekers niet toegankelijk rode gordijn hangen met daarachter het Heilige der Heiligen, een kopie van geboden van de Ark. De beschermheilige van het land is St. George, een in het Westen niet zo belangrijke figuur die te paard een draak doodde. St. George is onsterfelijk geworden door de vele icoonplaatjes in bussen en een naar hem vernoemd biermerk.

Islam

Ongelooflijk trots zijn veel Ethiopiërs op het feit dat christenen en moslims in hun land vredig samenleven. In het jaar 615 vluchtten enkele afstammelingen van Mohammed naar Ethiopië alwaar zij zich vrij konden settelen. Deze bakermat van de islam in Ethiopië bevindt zich in Negash. Als toerist zul je niet bijzonder veel van dit geloof merken op enkele moskeeën in het landschap na.

Falasha

Ethiopische joden of Falasha’s waren in vroeger tijden in grote aantallen gerepresenteerd en zeer invloedrijk. Voor het bestaan van de joodse koningin Gudit of Yodit is niet erg veel wetenschappelijk bewijs, maar de mondelinge overlevering vertelt een verhaal dat zij het Christendom probeerde uit te roeien. Als je vervallen of verbrandde christelijke kerken in Ethiopië bezoekt, moet je niet vreemd opkijken als je verteld wordt dat Gudit of Yodit dat op haar kerfstok heeft. Door vervolging en oorlog is het aantal Falasha na de middeleeuwen sterk afgenomen. Het tragische verhaal eindigt een aantal decennia geleden toen het communistisch regime de overgebleven Falasha naar Israel heeft gedeporteerd. Als je goed zoekt, zijn er nog een paar afgelegen gemeenschappen van Ethiopische joden te vinden. De grootste kans om iets van deze cultuur te leren, heb je in de buurt van Gonder, waar een toeristisch Falasha dorp te bezoeken is.

Rastafari

Begin van de twintigste eeuw sprak iemand een profetie uit dat alle zwarte mensen die nazaten waren van slaven terug moesten naar hun oorsprong in Afrika en dat er een zwarte koning zou komen die hun belangen zou behartigen. Het haast goddelijke object van aandacht van deze beweging werd Ras Tefari, die gekroond werd tot Ethiopische keizer Haile Selassie. Ethiopië werd het beloofde land voor de rastafari en de kleuren van de Ethiopische vlag werden het symbool voor deze beweging. In het Westen is de rastafaribeweging vooral beroemd vanwege de reggae muziek en het gebruik van marihuana. In Ethiopië is weinig van deze beweging te merken, behalve in de stad Shashamene die een rastafari gemeenschap heeft.

Religie en toerisme

Voor reizigers is het geloof een zegen, want er zijn honderden kerken (al dan niet uit rotsen gehakt) met schilderingen in Ethiopië te bezichtigen. Dan zijn er nog talloze kleurrijke festivals. Op 7 januari is het Ethiopische Kerst en dat is voor veel pelgrims reden om naar Lalibella te gaan alwaar de priesters boven aan de kerken een religieuze ceremonie uitvoeren. Het doopfeest valt op 19 januari  en wordt misschien het meest uitgebreid gevierd in Axum, dicht bij de Ark des Verbond. Pasen is de tijd waarop men met vrienden en familie heel veel vlees eet na 55 dagen van vasten. Het Ethiopisch nieuw jaar begint op 11 september en 27 september wordt Meskel gevierd, het vinden van het ware kruis. Religieuze feestdagen betekenen drukte, hogere prijzen voor toeristen en vooral veel kleurrijke processies.

Over het algemeen hoef je als gast niet veel aan te passen om rekening te houden met de gelovigheid van Ethiopiërs. Het best is om je tijdens je bezoek niet te bloot aan te kleden. Sommige kerken, of bijvoorbeeld enkele kloosters in Lake Tana, zijn voor vrouwen niet toegankelijk. En wanneer je een kerk bezoek, doe je altijd je schoenen uit.     

Geschreven door Anita Pieters op 31 Mar 2016 15:15.