Eten & drinken in Ethiopië
Heel belangrijk onderdeel van je reis: eten! Hoe is het eten in Ethiopië, welke zaken te consumeren en welke te vermijden en hoe wordt het bereid ? In deze no nonsens introductie tot de Ethiopische keuken volgt het antwoord op deze urgente vragen.
Fruit en zoetigheid
Zoals in veel tropische landen, is er ook in Ethiopië geen gebrek aan fruit. Continu verkrijgbaar zijn ananas, mango’s, sinaasappelen, bananen, papaja’s en avocado’s. Daarnaast verschilt het aanbod per seizoen. Van juni tot oktober wordt op straat beles verkocht. Dat is de vrucht van een cactus en een niet te missen delicatesse.
Een andere specialiteit van het land is honing. En voor een zoete snack kun je terecht in één van de vele pastry shops voor een stuk cake. Verwacht bij de koffie trouwens geen koekje, maar popcorn of qolo, geroosterde gerstgraantjes.
Kruiden
Naast knoflook en groene pepers zul je veel gerechten met berbere tegenkomen. Dit is een kruidenmix met als hoofdingrediënt gedroogde rode pepers. Pittig dus, maar ondanks waarschuwingen van Ethiopiërs valt het reuze mee met de scherpheid van dit kruid.
Injera
In plaats van brood (en rijst en spaghetti, hoewel dat zeker verkrijgbaar is in restaurants) eet men in Ethiopië injera. Injera is een pannenkoek die gemaakt wordt van teff, een graansoort die alleen in dit land voorkomt. De licht zure smaak van injera komt doordat het deeg drie dagen fermenteert alvorens de pannenkoek bereid wordt. Injera wordt uitgerold op een grote schaal die op een traditionele, kleurrijke rieten constructie geplaatst wordt.
Bij de injera
Op de injera worden gerechten geschept. Aangezien de meeste menukaarten geen beschrijving bevatten van de gerechten, hier een aantal veelvoorkomende:
- Injera firfir: injera met daarop met berbere gekruide injera in stukken
- Shiro (/tegamino): oranje mengsel van water en boter met gedroogde bonenpoeder met knoflook, ui en berbere
- Mixed fasting: allerlei kleine vegetarische gerechtjes, zoals shiro, sla, aardappelen en linzen
- Tibs: rund of schapenvlees, gebakken en geserveerd in een pot op kooltjes (dan heet het shekla tibs)
- Wot: rode pittige saus
- Key wot: rode, zeer pittige saus
- Doro wot: pittige saus met kip en een ei
- Minched: gehakt en een ei in pittige saus
- Kitfo: rauw gekruid gehakt (erg lekker, maar alleen voor hen die niet te gevoelig zijn voor maag-darm problemen in een onbekend ver land)
- Gored gored: rauw gekruid vlees in blokjes (zie opmerking hierboven)
- Gomen besiga: schapenvlees met spinazie
- Asa: vis (tilapia), asa wot is vis goulash, asa tibs is gegrilde hele vis
- Shekla wot: schapenvlees in pittige rode saus
- Dulet (/trippy): ingewanden
Eetmanieren
Eten is een gezamenlijke bezigheid, dus direct na het handen wassen, eten jij en je tafelgenoten van de injera. Je gebruikt hierbij alleen je rechterhand en je reikt niet ver om je eten te pakken. Wanneer iemand je erg lief vindt, krijg je een hapje aangeboden, een gurscha. De bedoeling is dan dat je het aanneemt zonder met je mond, lippen en tanden de hand van de ander te raken. Ethiopiërs moedigen elkaar altijd aan om meer te eten en later volgt regelmatig een strijd om wie de eer heeft de rekening te betalen. Als iemand jou uitnodigt, is het gebruikelijk dat hij betaalt en andersom. Eet je bij mensen thuis dan krijg je doorgaans voldoende geserveerd, maar probeer hoe dan ook niet alles op te eten, omdat de vrouw des huizes, kinderen en werkster pas na jou eten.
Chat
Niet direct voedsel, maar toch een kauwbaar onderdeel van de cultuur: chat (of khat in het Midden-Oosten). Uit eerste hand kan ik je nog niet informeren over het exacte wel en wee van dit geestverruimde goedje. Wel kan ik je een algemene beschrijving geven van het proces. Chat wordt thuis genuttigd of in speciale barren waar je ook een eigen ruimte kunt huren. Je kauwt op een grote hoeveelheid blaadjes tot ze een papje vormen. Het wordt door moslims gebruikt en studenten, omdat het langdurige energie geeft om bijvoorbeeld te bidden of te studeren. Chat is legaal in Ethiopië.
Naast natuurlijk koffie, zijn er nog andere vloeibare versnaperingen te verkrijgen in Ethiopië.
Koffie
Niet te missen voor bezoekers aan Ethiopië: de traditionele koffieceremonie. De gastvrouw hurkt neer achter een kolenstelletje en tafeltje. De bonen worden geroosterd en wanneer de gastvrouw rond gaat om de geur te verspreiden, mag je je waardering laten blijken. De geroosterde koffiebonen worden gemalen en in een traditionele koffiepot gedaan. Terwijl je wacht tot het kookt, vult de kamer zich met wierookgeuren. Dan volgen drie rondes met koffie, van zeer sterk tot slap. Na je eerste slok zeg je ‘kondjo’ (lekker!) en dat voorkomt dat de gastvrouw het proces van voor af aan begint om betere koffie te maken voor haar gasten.
Drinken algemeen
Op veel plaatsen zijn heerlijke vruchtensappen verkrijgbaar. In ieder geval mango of avocado of mango en avocado (spries), maar als je geluk hebt, kun je zelfs een gelaagde mix krijgen met ananassap, papaya, sinasappelsap en guave.
Als je eraan gewend bent, is water uit de kraan gewoon te drinken, maar om zeker te weten dat je zo gezond mogelijk blijft, raad ik toch fleswater aan.
Naast frisdrank (Cola en Mirinda), heb je in Ethiopië keuze uit een aantal prima pilsjes. De voornaamsten zijn St. George en Dashen. Verder wordt er wat lokale gin gebrouwd die in elke supermarkt en bar te koop is en een lokaal troebel bier dat men tela noemt, maar je moet er van houden.
Wat je niet mag missen aan lokale dranken, is tedj. Een vrij zware en zoete honingwijn die als prettige bijkomstigheid vaak geserveerd wordt in barretjes waar traditionele muzikanten serenades zingen. Dat is echt een beleving.
